زنان در سلامت و بهداشت عمومی ایران
امید به زندگی در بین زنان ایرانی
هر چه سطح بهداشت عمومی و درمان در جامعه‌ای افزایش یابد، متوسط طول عمر افراد نیز افزایش خواهد یافت. از این رو، شاخص امید به زندگی یکی از شاخص‌های سنجش پیشرفت و یا عقب‌ماندگی کشورهاست. کشورها می‌توانند با توسعه ابزارهای آموزش بهداشت در نقاط دوردست و همچنین توسعه شبکه خدمات بهداشتی، در جهت افزایش امید به زندگی مردم تلاش کنند.
طبق آمار بانک جهانی، امید به زندگی زنان ایرانی در سال 1970 میلادی (1349 شمسی)، برابر 54 سال بوده است. در دهه چهل شمسی به این عدد حتی به 43 سال نیز رسیده بود. اما در طول سال‌های پس از آن، عملکرد ایرانی‌ها در حوزه سلامت و بهداشت عمومی بسیار چشمگیر بود. بین سال‌های 1970 تا 2019 پیشرفت‌های بسیاری با برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری در حوزه بهداشت، در ایران صورت گرفت. در نتیجه طبق گزارش سازمان ملل متحد، در سال 2020، امید به زندگی زنان ایرانی به 77 سال رسیده است. این توسعه در حالی اتفاق افتاده است که امید به زندگی ایرانیان در ابتدا از میانگین جهانی بسیار کم‌تر بود، اما این عدد از سال 1994 (1373) تا به امروز به بالاتر از میانگین جهانی رسیده است.1
در اطلس زیر، امید به زندگی در زنان ایران و دیگر کشورهای جهان با یکدیگر مقایسه شده‌اند. در تصاویر زیر می‌توانید مقایسه وضعیت در سال‌های 1979 و 2016 را ببینید. جایی که ایران از کشوری با امید به زندگی پایین، به کشوری با نسبت بالا در امید به زندگی رسید.2
پیشرفت و توسعه در عرصه پزشکی با زنان
سایت رادیو آزادی در گزارشی در سال 1394، از تحول زنان ایرانی در عرصه پزشکی سخن به میان آورد و تصریح کرد که 70 درصد دانشجویان پزشکی در ایران را زنان تشکیل می‌دهند!3
حضور زنان در عرصه پزشکی در کشور ایران، طی چند دهه اخیر رشد چشمگیری داشته است. سازمان ملل در گزارش خود در سال 2006 از افزایش تعداد پزشکان عمومی زن در ایران خبر داد. در سال 1976 (1355) تنها 25 درصد از پزشکان عمومی، زن بودند و این عدد تا سال 2006 (1385) به نزدیک 40 درصد افزایش پیدا کرد. جمعیت پزشکان زن ایرانی در این سال به حدود 15 هزار نفر رسید. جالب است بدانید همزمان تعداد پزشکان متخصص زن نیز در این بازه زمانی از 15 درصد کل پزشکان به 40 درصد رسیده است.4 این افزایش چشمگیر حتی برای پزشکان فوق تخصص نیز اتفاق افتاده است. جایی که تعداد پزشکان فوق تخصص زن به نسبت کل پزشکان از حدود 9 درصد به 30 درصد در قرن بیست و یکم رسیده است.5 از دیگر ابتکارات ایرانی‌ها در زمینه خدمات پزشکی، تربیت متخصصان خانم برای درمان بیماری‌های زنان است. درصد متخصصان زن در حوزه زنان و زایمان، از 16 درصد در سال 1976، به 98 درصد در سال 2006 رسید. بنابر این وجه از توسعه بهداشت عمومی، زنان در ایران، دیگر مجبور نیستند برای درمان بیماری‌های زنانه خود به پزشکان مرد مراجعه کنند.6
سلامت و بهداشت عمومی زنان در ایران
مجله بین‌المللی عدالت در سلامت، در مقاله‌ای به این نکته اشاره کرده است که با توجه به گزارشات سازمان‌های جهانی، شاخص‌های سلامت زنان ایرانی به طور متوسط یک از بالاترین شاخص‌های سلامت بانوان در منطقه مدیترانه شرقی است.7 با گسترش شبکه بهداشت و افزایش بهداشت فردی در کشور ایران، مرگ و میر زنان و مادران کاهش چشمگیری داشته است. طبق آمار سازمان جهانی بهداشت، چند دهه قبل، آمار مرگ و میر مادران در ایران، 200 مورد از هر صد هزار زایمان بوده است. حالا اما در نتیجه توسعه شبکه بهداشت در این کشور، تعداد مرگ و میر مادران در سال 2020 میلادی، به 22 مورد در هر صد هزار نفر رسیده است.8
در کنار کاهش مرگ و میر مادران در ایران، بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، میزان مرگ و میر نوزادان دختر نیز با یک کاهش چشمگیر مواجه بوده است و از 125 نوزاد در هر صد هزار نفر در سال 1971 (1350) به 10 نوزاد رسیده است. نکته قابل توجه این است که شاید فکر کنید این اتفاق در تمام دنیا و همزمان با پیشرفت تکنولوژی افتاده است. در حالی که اینطور نیست و این عدد در مورد کشور ایران، حتی از میانگین جهانی نیز بسیار کم‌تر است.9
اگر دوست داری درباره اوضاع آسیب‌های اجتماعی که دربین زنان در سراسر جهان در حال رشد و وخیم‌تر شدنه بیشتر بدونی، مطالعه مقاله ” افزایش آسیب‌های اجتماعی در بین زنان” رو از دست نده.
کاهش آمار مرگ و میر زنان و دختران ایرانی
افزایش سطح سلامت و بهداشت عمومی در جمهوری اسلامی ایران، در کاهش مرگ و میر زنان و همچنین مرگ و میر ناشی از بیماری‌ها اثر چشمگیری داشته است. طبق آمار بانک جهانی در حوالی سال 1970 میلادی، نرخ مرگ و میر زنان بالغ از 328 نفر در صد هزار نفر به زیر 80 نفر در سال 2021 رسیده است. این در حالی است که این عدد در ابتدا بیشتر از میانگین جهانی و هم‌اکنون از میانگین جهانی بسیار کم‌تر است.10
بیماری همواره یکی از دلایل تسریع‌کننده مرگ انسان‌ها بوده است. نرخ مرگ و میر بر اثر بیماری‌ها همواره با میزان خدمات درمانی رابطه عکس دارد. به این معنی که هرگاه خدمات پزشکی در کشوری افزایش و بهبود یابد، مرگ انسان‌ها بر اثر بیماری کاهش پیدا می‌کند و برعکس. در مورد کشور ایران آمار جالبی در این زمینه وجود دارد. به گزارش سازمان جهای بهداشت و پایگاه اطلاعاتی بانک جهانی، نرخ مرگ و میر ناشی از بیماری‌هایی مثل سرطان، دیابت و… در زنان ایرانی بین 30 تا 70 ساله در چند دهه قبل به 40 درصد می‌رسید. اما این نرخ در سال 2019 به 12 درصد کاهش یافت و این می‌تواند نشانه خوبی از ارتقا سطح بهداشتی و درمانی زنان و مردم در جمهوری اسلامی ایران باشد.11
منابع:
- 6. افزایش 82 درصدی متخصصان زن در حوزه زنان و زایمان
- 7. سلامت زنان ایرانی بالاتر از شاخص‌های زنان در منطقه خاورمیانه
- 8. کاهش مرگ و میر مادران در ایران در چند دهه گذشته
- 9. کاهش میزان مرگ و میر نوزادان دختر در 50 سال اخیر
- 10. نرخ مرگ و میر ناشی از بیماری در زنان کاهش یافته!
- 11. کاهش 12 درصدی نرخ مرگ و میر ناشی از بیماری
بدون دیدگاه