مبارزه با خشونت علیه زنان در ژاپن
در قرن اخیر پدیده آزار و اذیت جنسی زنان در دنیا رشد چشمگیری داشته است. از این رو در راستای حفاظت بیشتر از بانوان از کشورها جهت کاهش آزار جنسی و فراهم آوردن جامعهای امن برای زنان، تدابیری را اندیشیدهاند. در کشور ژاپن نیز، در حوزه حمل و نقل عمومی، دولت ژاپن از اوایل دهه 2000 میلادی، متروها و تاکسیهایی را مخصوص استفاده بانوان قرار داد.
از نظر تاریخی وجود تفکیک جنسیتی در حوزه حمل و نقل عمومی در ژاپن مسبوق به سابقه بوده و برای اولین بار دولت ژاپن در سال 1912 تاکسیهایی مخصوص دختران مدرسهای ایجاد کرد. رئیسجمهور ژاپن، آقای نوگی مارهسوکه، پس از اینکه فهمید دانش آموزان دختر مورد آزار و اذیت قرار گرفته بودند، ایده خود را به مدیر ایستگاه Ueno ارائه کرد و اینطور شد که اولین قطار مخصوص زنان در ژاپن ایجاد شد؛1 لذا دلیل ایجاد چنین طرحی مسائل اخلاقی و حفظ سلامت اخلاقی جامعه بود.2
سیستم تفکیک جنسیتی در ژاپن
در دهه 1920 و 1930 میلادی نیز قطاربرقیهای مخصوص زنان در ژاپن وجود داشت. همچنین پس از جنگ جهانی دوم نیز واگنهای بیشتری به زنان و کودکان اختصاص داده شد. اما سیستم تفکیک جنسیتی گستردهای که اکنون در متروهای ژاپن وجود دارد، محصول یک مطالبه عمومی است. مردم ژاپن بخاطر آزار و اذیت جنسی علیه زنان در مترو، از دولت ژاپن در قالب جنبشهای اجتماعی و اعتراضات مطالبه کردند که تغییراتی ایجاد کند. در دهه 1990 این جنبشها گسترش یافت و در نهایت دولت و پلیس ژاپن وارد شدند. برای مثال در ژانویه 1991، ساکای تاکای یک خانم خانهدار از شهر نارا، نامهای به آساهی شیمبون (بزرگترین روزنامه ژاپن) نوشت. او بیان داشت وضعیت طوری شده که زنان برای حفاظت از خود، دور هم جمع میشوند تا از آزارها در امان بمانند. بنابراین مردم خواستار تحقق «ماشینهای مخصوص زنان به عنوان اقدامی در برابر آزار و اذیت» شدند.3 درباره کارهای صورتگرفته در این زمینه، وزارت زمین، زیرساخت، حمل و نقل، گردشگری و انجمن راهآهن خصوصی ژاپن، پیشگیری از جرائمی مانند آزار و اذیت در قطارها را هدف خود عنوان میکنند.4
مقابله با آزار جنسی در مترو توکیو
در سال 2000 میلادی، برای اولین بار به طور آزمایشی واگنهای مخصوص زنان ایجاد شد. ابتدا این طرح 24 ساعته نبود، اما در سال 2002 پس از اینکه 5 شرکت قطارشهری در برخی شهرها این طرح را اجرا کردند، شرکت هانکیو به عنوان اولین شرکت، بازه زمانیای که زنان میتوانستند از واگن مخصوص استفاده کنند را به 24 ساعت افزایش داد. اما این تعداد واگن کافی نبود؛ پلیس و شرکتهای راهآهن با کمپینهای پوستری برای افزایش آگاهی و با احکام سختتر پاسخ دادند، اما میزان تعرضات در حال افزایش بود. در سال 2004، پلیس توکیو افزایش سه برابری موارد گزارششده را طی هشت سال اعلام نمود. بر اساس نظرسنجی کومیتو در سال 2004، حدود 60 درصد از زنان 20 تا 30 ساله مورد آزار و اذیت قرار گرفته بودند.5 در همین راستا کمپینهایی برپا شد. برای مثال “کمیته زنان و دفتر جوانان کومیتو” به طور فعال در منطقه توکیو، یک کمپین امضای خیابانی را برای معرفی «خودروهای مخصوص زنان» در ساعات شلوغی و اواخر شب انجام داد؛ که به عنوان یک ضرورت برای جلوگیری از آزار و اذیت عنوان میشد.6
حمایت گسترده از طرح واگنهای زنانه
تحت تاثیر این پدیده و مطالبات مردم، در راستای حل موثرتر این مشکل، وزارتخانههای مربوطه، «شورای ترویج معرفی وسایل نقلیه مخصوص زنان» را در دفتر راهآهن تأسیس کردند. شورا اولین جلسه خود را همان سال برگزار نمود و وزارتخانه درخواست کرد که همه شرکتهای راهآهن این شورا را درون خود ایجاد کنند.7 و 8
در ارتباط با افکار عمومی نیز اغلب مردم ژاپن، به ویژه زنان، از این طرح حمایت کردند؛ بر اساس نظرسنجی اکیتان در سال 2005، 90 درصد از زنان و 60 درصد از مردان و به طور کلی 78 درصد مردم، طرفدار واگنهای مخصوص زنان بودند.9 بر اساس نظرسنجی انجامشده توسط Sankei Shimbun در می 2009، دو سوم از مردم پاسخ دادند که وسایل نقلیه مخصوص زنان برای جلوگیری از آزارها مفید واقع شده است.10
سال 2003 نیز در نظرسنجی انجامشده توسط دفتر حمل و نقل کیوشو وزارت زمین، زیرساخت، حملونقل و گردشگری مشخص شد که غالب مردم بیان داشتهاند که “من از واگنهای مخصوص زنان حمایت میکنم11:
• به طور کلی: 80٪ موافق، 11٪ مخالف، 9٪ نمیدانند.
• مرد: 65 درصد موافق، 24 درصد مخالف، 11 درصد نمیدانند.
• زنان: 85 درصد موافق، 6 درصد مخالف، 9 درصد نمیدانند.
به صورت کلی با توجه به بررسیهای آماری، آزار و اذیت در این زمینه تحت تاثیر سیاستهای تفکیک جنسیتی در مترو، کاهش یافته است.12
ماشینهای مخصوص زنان در خیابانهای ژاپن
نکته جالب توجه دیگر در مورد افزایش امنیت اجتماعی در ژاپن، وجود خودروهای مخصوص بانوان در خیابانهای شهرهایی مثل توکیو است. این خودروها نیز با هدف جلوگیری از ایجاد مزاحمت برای خانمها ساماندهی میشوند. البته برخلاف «اتاقهای انتظار و واگنها و غیره که طبق بند 2 ماده 34 قانون تجارت راهآهن برای زنان، در نظر گرفته شده»، این خودروها مشمول مقررات قانونی نیستند و شرکتهای راهآهن به «پسران در سن دبستان یا افراد کم سن و سال یا افراد کم توان جسمی و مراقبان مرد آنها و غیره اجازه سوار شدن میدهند..”13
منابع:
- 1. (佐藤美知男『鉄道物語 はじめて鉄道に乗ったあの日』 河出書房新社 2002年 ISBN 4-309-72719-0 P.90~92)
- 2. جرقه ایده اولین قطار مخصوص بانوان
- 3. سیستم تفکیک جنسیتی در ژاپن
- 4. هدف وزارتخانههای ژاپن از تفکیک جنسیتی
- 4. جلوگیری از جرائم جنسی در ژاپن
- 4. تفکیک جنسیتی در ژاپن
- 5. “女性にやさしい鉄道に”. 公明新聞. 公明党 (2005年2月21日). 2007年8月6日時点のオリジナルよりアーカイブ。2009年11月7日閲覧。
- 6. مقابله با آزار جنسی در مترو توکیو
- 7. “「女性などに配慮した車両」の導入促進に関する協議会 (第1回)の開催について”. 国土交通省 (2005年3月4日). 2014年9月30日閲覧。
- 8. تاسیس شورای ترویج معرفی وسایل نقلیه مخصوص زنان در راه آهنهای ژاپن
- 9. “女性専用車両のご案内”. 駅探. 2008年9月28日時点のオリジナルよりアーカイブ。2006年10月20日閲覧 (調査は2005年5月
- 10. حمایت گسترده از طرح واکنهای زنانه
- 11. حمایت مردم ژاپن از واکن های تفکیک جنسیتی شده!
- 12. کاهش نرخ آزار و اذیتهای جنسی بعد از اجرای طرح واگنهای زنانه
- 13. ماشینهای مخصوص زنان در خیابانهای ژاپن
بدون دیدگاه